Dimutrula’dan Selçuk’a Selam Var

7 yaşında ayrılmak zorunda kaldığı Selçuk’tan 91 yıl sonra gelenleri hasta yatağında karşılayan 98 yaşındaki Dimitrula Kostaoglou hem ağladı, hem de ağlattı.

Selçuk Belediye Başkanı Hüseyin Vefa Ülgür ve Selçuk Efes Kent Belleği ekibi, yıllardır sürdürdükleri mübadiller çalışmaları kapsamında Yunanistan’a gitti. Ziyarette herkesi duygulandıran sözler ise 7 yaşında Selçuk’tan ayrılmak zorunda kalan 98 yaşındaki Dimitrula Kostaoglou’dan geldi. Kostaoglou, “Türklerle Rumlar kardeş gibiydi. Savaş ayırdı bizleri” dedi.

Ziyaret kapsamında Alasonia ve Paggeion belediyeleri ile görüşmeler yapılırken, Şirince’den Yunanistan’a göç edenler ve aileleri tarafından kurulan Nea (yeni) Efesos Heraklitos Derneği Başkanı Yannis Dimitriyadis ve dernek üyeleri ile de görüşüldü.
Yörük kültürünü yansıtan Serez Sarkatsani (Sarıkeçeli) Folklor Müzesi, Kavala Tütün Müzesi ve Selanik’te bulunan Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün doğduğu evin de ziyaret edildiği çalışmanın en çarpıcı bölümü, Eylül ayından itibaren Selçuk Belediyesi Selçuk Efes Kent Belleğinde sergilenmek ve mübadelenin izlerini sürmek üzere yapılan sözlü tarih çalışmaları oldu.

“KARDEŞ GİBİ YAŞIYORDUK”

Yapılan onlarca görüşme içinde bir tanesi vardı ki anlattıkları ile adeta mübadelenin resmini çizdi. Selçuk Belediyesi Selçuk Efes Kent Belleği ekibini hasta yatağında karşılayan 98 yaşındaki Dimitrula Kostaoglou 7 yaşında yaşadığı mübadelenin yarattığı dramı anlattıkları ile gözler önüne serdi. O günkü adıyla Çirkince, şimdiki adıyla ise Şirince’den savaş nedeniyle Yunanistan’a göç etmek zorunda kaldıklarını güzel Türkçesi ile anlatan Dimitrula Kostaoglou  “Babalarımız kardeş gibiydi. Türklerle Rumlar kardeş gibiydi. Savaş ayırdı bizleri. Bir daha savaş olmasın” dedi ve kendi anılarındaki Çirkince, şimdiki adıyla Şirince’ye özlem dolu selam yolladı.

SAVAŞLAR POLİTİKACILARIN İŞİ

Selçuk Efes Kent Belleği çalışmaları için Selanik, Kavala, Alasonia, Serez, Drama, Elefteropolis, Dedebal, Dion, Katerini gibi şehirleri ve bu şehirlerin köylerini ziyaret eden ve bir bölümü 90 yaş üzeri birici nesil mübadiller bir bölümü de daha genç olan mübadil çocukları ve torunları ile yapılan görüşmeleri kayıt altına alan ekip, duygulu anlar yaşadı. Savaşların halklar arasında değil politikacılar arasında olduğu sonucunun ortaya çıktığı görüşmelerde mübadeleyi bizzat yaşayan 90 yaş üzeri insanların Türkiye’ye dair anıları kayıt altına alındı.

107 YAŞINDA YÜRÜYEN TARİH

Kardeşlik mesajları ve özlem dolu anıların paylaşıldığı görüşmelerin en çarpıcı olanlardan biri mübadeleyi 10 yaşına kadar Tokat’ta yaşayan ve asker olan abisini Türkiye’de bırakıp Yunanistan’a göç etmek zorunda kalan 107 yaşındaki Despina
Savidou’nun hikayesi oldu. “Muharebe bizi bu hale getirdi. Bir daha muharebe olmasın” diyen Savidou’nun hala akıcı şekilde Tokat Türkçesi konuşması ise herkesi şaşırttı.

YEMEKLERİNİ BÖLÜŞTÜLER

Ailesi Yunanistan’a geldiğinde mübadele başlayana kadar iki yıl Yunanistan’daki Türkler tarafından misafir edilen Maria Semertzi ise Selçuk Belediyesi Selçuk Efes Kent Belleği ekibine büyük misafirperverlik gösterdi. “O zor günlerde aileme kapısını açan, yemeğini bölüşen Türk insanını evimde ağırlamaktan büyük mutluluk duyuyorum “ diyen Semertzi’nin evinde ayrıca Kent Belleği tarafından yürütülen yemek kültürünü belgeleme çalışması da gerçekleştirildi. Selçuk Belediyesi Kent Belleği ekibi ve ev sahibi Maria Semertzi Ege mutfağının bir birinden güzel örneklerini pişirerek iki ülke arasındaki ortak mutfak kültürünün de belgelenmesini sağladı.

Adım başı yarım yamalak da olsa Türkçe konuşan insanlara rastlanabilen, Türk dizilerinin hayranlıkla izlendiği, yaşanan ekonomik krizin yüzlerindeki gülümsemeyi silemediği Yunanistan halkının misafirperverliğinden çok etkilendiklerini ifade eden Selçuk Belediye Başkanı Hüseyin Vefa Ülgür “Bu çalışma sayesinde mübadeleye ilişkin kaybolmak üzere olan çok değerli bilgi ve belgeleri kayıt altına aldık. Bu çalışmanın çıktılarını Eylül ayında açacağımız sergide kamuoyu ile paylaşmaya başlayacağız” diye konuştu.