Osmanlı Mezar Taşlarını Çözdü, Turlara Başladı

Kuşadası Kültürel ve Tarihi Mirası Koruma Derneği Başkanı Mahmut Ökçesiz; Osmanlı Mezar Taşlarının dilini çözmeye AB Projesi ile başladı. Ardından mezarlık turlarına start verdi. İşte ilginç bir başarı öyküsü.

Kuşadası’nda Osmanlı Mezar Taşları konulu AB projesinin gelişimini turizmhaberleri.com olarak adım adım izlerken bu denli başarılı bir tablo ile karşılaşacağımızı bilemezdik.

Projenin hikayesi özetle şöyle:
2011 yılında Kuşadası Kültürel ve Tarihi Mirası Koruma Derneği; ilçe Mezarlığında bulunan 574 Osmanlı mezar taşları için ” Osmanlı Mezar Taşlarını Çözmek ” başlıklı bir AB projesi hazırladı ve AB’den 7800 Euro fon aldı. 5 gençle birlikte çalışan Dernek Başkanı Mahmut Ökçesiz; 5 ayda hem bilgi hem de proje ile ilgili farkındalık yaratmada hem ilçede hem de yurt genelinde çok hızlı ilerleme kaydetti. Ayrıca 81 ilde bölgesini temsilen en başarılı proje seçildi.

Antalya’da 2012 yılında ilk defa gerçekleştirilen “YAPEX Kültürel Miras Koruma Fuarı ” na dernek olarak Kuşadası belediyesi standı içinde katılarak 3 gün süresince ziyaretçilere projeyi tanıttılar. 2013 yılında ise aynı fuarda hem tanıtım yaptılar, hem de proje kapsamında panel verdiler. Aynı yıl “ Kuşadası Adalızade Osmanlı Mezar taşları “ adı altında 120 sayfalık bir kitap yayınladılar. Okunan 110 taşın 80 tanesi- 40 kadın, 40 erkek taşı resimleri ve günümüz Türkçesi ile yayınlandı. Bu kitapta Kuşadası tarihi ile ilgili çok çarpıcı bilgiler, meslekler sembollerin anlamları, göç edilen bölgeler, lakaplar, hastalıklar, çok kullanılan erkek ve kadın isimleri yer alıyordu.

Çalışmalarda basınla iyi dialog kurmalarının proje başarının en önemli faktörü olduğunu belirten Ökçesiz; ” basın her etkinliğimize büyük ilgi gösterdi . Seminerlerimizi ve meydan çalışmalarımızı fotoğrafladı ve yayınladı. Radyo ve TV lerde röportajlarımız yayınlandı. Ancak projemizin ülke çapında tanınması iki büyük gücün bize fırsat ve imkan vermesinden sonra gerçekleşti. ” dedi.

Neydi projenin önünü açan bu iki büyük güç? diye sorduk merakla. Şöyle yanıtladı:

Birincisi Turizmhaberleri.com ile tanışmamız, ikincisi ise TRT İzmir Belgesel Kanalı. Öncelikle turizmhaberleri.com bize büyük destek verdi. Siz fırsatta aradınız, projemizi ve sonuçlarını takip ettiniz, yayınladınız. Gerçekten bize inanılmaz bir destek verdiniz. Bugünlere gelmemizde bu işbirliğinin büyük katkısı var Bu desteğe bir de TRT İzmir belgesel kanalı eklenince, mezar taşları çok büyük bir ilgi gördü ve biz çok sayıda sergiye, panele, seminere, fuara ve konuşmaya davetedildik ve yaptığımız işleri anlattık.

Peki İstanbul’da mezar taşları turlarına başladınız..Nasıl oldu, anlatır mısınız?
Ben 20 yıllık profesyonel turist rehberiyim ve yeni destinasyonlar ve tur modelleri yaratmak gibi bir huyum var ve yeniliklere bayılırım. Kuşadası’nda ilk defa 2009 yılında
“Kuşadası walking tour ” adı altında bir tur başlatmıştım, beşinci yılına girdi. Size ilk defa mezar taşları turları yapmak istediğimi söylemiştim hatırlarsanız ve siz de büyük bir heyecanla bunu gazetenizde yazdınız ve bu literatüre girdi. 2013 Antalya Kültürel Mirası Koruma Fuarı’nda bu büyük heyecan yarattı. Ben bu işe İstanbul’dan başlamaya karar verdim.

Neden İstanbul ? Diğer şehirler Osmanlı mezar taşları bakımından yeterli değil mi ?
Hayır. İstanbul dışında da çok güzel mezarlıklar ve hazireler var. İstanbul’dan başlamamızın birkaç nedeni var. Birincisi İstanbul “ dersaadet, yani payitaht ” hazirelerin, mezarlıkların ve mezar taşlarının en güzelleri ve en çoğu İstanbul’da. İkincisi bu taşları anlayacak entelektüel ve meraklı gezginlerin bu şehirde olması ve en önemlisi bu turları düzenleyecek cesaretteki seyahat acentelerinin İstanbul’da oluşu. Biz bazı acentelere teklif ettik , bu adam deli dediler.

Peki Osmanlı mezar taşları turuna Fest Travel ile nasıl başladınız?
Efendim bugün turlarını yaptığımız FEST travel bize tavsiye edildi. ” Bunlardan başka kimse bu işe cesaret edemez, onlarla konuşun ” dediler. Biz de gittik konuştuk ve anlattık. Dinlediler, gerçekten ilgi gösterdiler ve bize büyük destek vererek programlarına aldılar ve ilk turumuz 14 Haziran 2014 Cumartesi günü çok nezih ve harika bir grupla gerçekleşti. İnşallah ikincisi ise 09 Ağustos 2014 Cumartesi günü olacak. Ayrıca önümüzdeki kış çok değişik turlar yapacağız.

Biraz bu turlardan bahseder misiniz ? İçerikleri nedir ?
Biz turlarımızda türbelerdeki, cami hazirelerindeki ve mezarlıklardaki Osmanlı dönemi Mezar taşlarını gösteriyor, kimlere ait olduğunu anlatıyor, ilginç hikayelerinden bahsediyor,üzerindeki şekil ve sembollerin anlamlarını çözüyor ve kitabelerdeki ifadeleri okuyoruz. Bir turda en az 6-7 türbe veya mezarlık geziyoruz. Turumuz tam gün ve yaklaşık 7-8 saat sürüyor.

İlk turunuzda nereleri gezdiniz ve neler anlattınız ?
Turumuzun adı “ Hüvel-baki “ anlamı “Allah sonsuzdur “ Güzergahımız; Beşiktaş Yahya efendi Türbesi ve mezarlığı, Beşiktaş Hızır Hayreddin paşa türbesi ve haziresi, Çemberlitaş II.Mahmut Besi ve açık hava mezarlığı, Kocamusatafa Paşa Hekimoğlu Ali Paşa cami haziresi, Edirnekapı Emin Baba Bektaşi Tekkesi, Yenikapı Mevlevihanesi Hamuşanı ve Zeytinburnu Merkez efendi Tekkesi idi. Tarikat taşları, taşlardaki meslekler, türbelerdeki padişahlar, sadrazamlar, kaptan-ı Deryalar, vezirler, denizciler, yeniçeriler, vs hepsini kronolojik bir sıra ile anlattık ve gösterdik.

Peki önümüzdeki dönem yapacağınız yeni turlar ve güzergahlar var mı ?
Yeni turları yazdık ve acentemize verdik. İstanbul için 4 değişik turumuz var. Bunlardan 2 tanesi Rumeli, 1 tanesi Anadolu yakasında. 1 tanesi ise hem Rumeli, hemde Anadolu yakasında. Bu tur İlginç. Bu turda sadece “ İstanbul’da defnedilen denizcilerin mezar taşlarını “gösterecek ve Hikayelerini anlatacağız. İlk donanma amiralimiz Barbaros Hayreddin Paşa Türbesinden başlayıp Donanma komutanlarını (kaptan-ı deryalar ), leventlerimizi, yeniçerilerimizi, çarkçılarımızı, kaptan çavuşlarını, tersane zabitlerini,vs gezginlerimize sunacağız. Gemi, yelken direği, makdem serpuşlu, Hamzavi Melami taşlı abidevi mezar taşlarının bilinmesine gayret edeceğiz. Ayrıca ; Edirne (Yeniçeri ) , Bursa ( Erken dönem Osmanlı ), Ege (Bektaşi ) ve Konya (Mevlevi) ağırlıklı yeni dönem turlarımız da olacak.

Osmanlı Mezar Taşları alanında bir farkındalık yarattınız ve turlarla kültür turizmine yeni bir kapı açıldı değil mi?ı
Evet bir öncü kuvvet olarak bu sahaya girdik ve inşallah halkımız itibar eder. Önce bu kadim kültürümüzü bizim bilmemiz ve sonra da yabancı konuklarımıza gösterip-anlatmamız gerek. Bu konu çok önemli. Bunlar taş değil gerçek “kütüphanelerdir. ” Ancak okumasını bilenlere. Bugünlere sizin desteğinizle geldik esas biz çok teşekkür ederiz. Çorbada sizin de tuzunuz var.

Son olarak…Sırada neler var diye sormak istiyorum?
En büyük hayalimiz “ Türkiye Osmanlı Mezar Taşları Envanteri “ ve inşallah önce ” İstanbul Osmanlı Mezar taşları Gezi Kitabı ” ve akabinde “ Gezgin gözüyle Türkiye Osmanlı Mezar Taşları “ kitaplarını yayınlayacağız.

Kaynak: Nilgün ATAR- turizmhaberleri.com