Kredilerde ürküten eşik

Türkiye’deki 81 şehrin yer aldığı BDDK’nın takipteki krediler listesindeki hiçbir şehirde takibe düşen kredilerde azalma meydana gelmedi. Toplam nakdi kredilerde son bir yılda en yüksek artış Denizli ve Erzurum’da yaşandı. Denizli’deki toplam nakdi kredi tutarı bir yılda yüzde 38 artışla 23,3 milyar liraya yükseldi. Grafik: Zaman, Abdulkerim Keskin

Tüketim mallarındaki fiyat artışının ücretlerdeki artıştan daha fazla olması, vatandaşın hayat standardını aşağıya çekti.

Ücretinde artış olacağını uman çalışanlar hayat standardını koruyabilmek için bankalardan kredi çekti. Ancak ücretlerdeki artış beklenen seviyede gerçekleşmedi. 2014 yılında geri ödenemeyen tüketici kredilerinin tutarı 35,7 milyar lira iken, bu rakam 2015 yılında 44,8 milyar liraya çıktı.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, bankacılık sektörünün 2015 üçüncü çeyreğine ait rakamlarını açıkladı. Buna göre geçtiğimiz yılın üçüncü çeyreği itibarıyla 35,7 milyar lira olan bankaların takibe düşen alacaklarının tutarı, bu yılın aynı döneminde 44,8 milyar liraya ulaştı. Bu rakam, yüzde 25,5’lik bir artışa işaret etti. Aynı dönemde toplam nakdi krediler ise yüzde 24,8 arttı.

Tüketim malları başta olmak üzere tüm ihtiyaç alanında yaşanan fiyat artışının ücretlerdeki artıştan daha fazla olması, vatandaşın hayat standartlarını aşağıya çekti. Yaşam standardı düşen vatandaşlar, ücretlerinin ilerleyen zamanda artacağını umarak standartlarını koruyabilmek için bankalardan kredi çekme yoluna başvurdu. Ancak, ücretlerdeki artış beklenen seviyelerde gerçekleşmeyince kredilerin geri ödemeleri aksamaya başladı. İş dünyasında da benzer gelişmeler yaşandı. Bu gelişmeler, bankaların takibe düşen kredilerinde ciddi artışlar yaşanmasına neden oldu. Takipteki krediler, bu yılın üçüncü çeyreği itibarıyla geçen yılın aynı dönemine kıyasla 9,1 milyar lira artarak 44,8 milyar liraya ulaştı.

Rakamlara göre takibe düşen krediler sadece Hatay ve yurtdışında azaldı. Buna göre geçen yılın üçüncü çeyreği itibarıyla 527,7 milyon lira olan Hatay’ın takipteki kredileri bu yılın aynı döneminde 515,7 milyon liraya geriledi. Gerilemenin yaşandığı bir diğer kesim ise yurtdışı oldu. Yurtdışındaki takipteki krediler tutarı bir yılda 12,2 milyon lira azalarak 39,2 milyon liraya geriledi. Bu gerileme yüzde 3 olarak istatistiklere yansıdı.

Takibe düşen kredilerin en çok arttığı iller alt alta sıralanıp bakıldığında ise göze çarpan ilk il Kilis oldu. Bu ildeki batık kredi tutarı son bir yılda 8,6 milyon lira arttı. Böylece yüzde 68,1 artan takipteki kredi tutarı, 21,1 milyon liraya ulaşmış oldu. Takipteki kredilerin en çok arttığı diğer iller arasında üst sıralarda yüzde 45,7 ile Kocaeli, yüzde 46 ile Mersin, yüzde 67,4 ile Siirt, yüzde 41,7 ile Kahramanmaraş yer aldı.

KREDİLERİN AZALDIĞI İL YOK
İl il hazırlanan kredi, takipteki kredi ve gayri nakdi krediler tablosuna bakıldığında ilginç bir tablo ortaya çıktı. Türkiye’deki 81 ilin ve yurtdışı kredilerin bulunduğu listedeki hiçbir ilde kredilerde azalma meydana gelmedi. Toplam nakdi kredi miktarının en az arttığı il ise yüzde 0,9 ile Zonguldak oldu. Bu ildeki toplam nakdi kredi miktarı 46,4 milyon lira artarak 5,2 milyar liranın üzerine çıktı.

Toplam nakdi kredilerdeki artışların son bir yılda en çok yaşandığı iller arasında Denizli ve Erzurum en çok dikkat çeken iki il oldu. Denizli’deki toplam nakdi kredi tutarı yüzde 38 artarak 23,3 milyar liraya ulaştı. Erzurum’daki artış ise yüzde 40’ın üzerine çıktı. Yüzde 40,7 artan Erzurum’un toplam nakdi kredi tutarı 6,6 milyar lirayı aştı.

İSTANBUL 611 MİLYAR TL KREDİ ALDI
Kredi dağılımında en çok dikkat çeken il Türkiye nüfusunun büyük kısmının da yaşadığı İstanbul oldu. Buna göre geçen yılın üçüncü çeyreğinde 484,1 milyar lira olan İstanbul’a kullandırılan toplam nakdi kredi tutarı, bu yılın aynı döneminde 611 milyar liranın üzerine çıktı. Bu artış, yüzde 26,2 olarak istatistiklere geçti. Batık kredilerine bakıldığında ise İstanbul’un alarm veren büyüklüklere ulaştığı görüldü. Geçen yılın üçüncü çeyreğinden bu yana geçen bir yılda 3 milyar liradan fazla artan İstanbul’un batık kredileri 14,5 milyar liraya ulaştı. Takibe düşen kredilerdeki artış oranı ise yüzde 26 olarak belirlendi.

Türkiye’deki 81 şehrin yer aldığı BDDK’nın takipteki krediler listesindeki hiçbir şehirde takibe düşen kredilerde azalma meydana gelmedi. Toplam nakdi kredilerde son bir yılda en yüksek artış Denizli ve Erzurum’da yaşandı. Denizli’deki toplam nakdi kredi tutarı bir yılda yüzde 38 artışla 23,3 milyar liraya yükseldi. Grafik: Zaman, Abdulkerim Keskin