Avrupa’nın tamamı, Amerika, Kanada, İsviçre, Brezilya, Torbalı’nın kurutulmuş domatesini satın almak için sıraya girdi. İlçede, 30 bin ton domates üretilirken yarısı kurumaya bırakıldı
İzmir sanayisi ve tarımının lokomotifi haline gelen Torbalı, bu kez “kırmızı devrime” imza attı, 30 bin ton domates üretimi gerçekleşti. 15 bin ton domates, Torbalı’ya özgü yerel sıcak rüzgar eşliğinde kurumaya bırakıldı. Avrupa’nın tamamı, Amerika, Kanada, İsviçre, Brezilya kurutulmuş domates için sıraya girdi. Torbalı Belediye Başkanı Adnan Yaşar Görmez, “Bu pazara gözümüzü diktik, dünyaya en iyi domatesi biz veriyoruz” dedi.
45 bin dekar alan
Torbalı, dünyaya kurutulmuş domates ile açıldı. Bir zamanlar pamuk cenneti olan fakat fiyatların düşmesi ile domatese yönelen çiftçilerin yüzünü, Avrupalı tüketicilerin kuru domates tercihi güldürdü. Yılda 45 bin dekarda domatesin ekildiği Torbalı’da, bir yanda salça fabrikaları;
bir yanda kuru domates sergileri açılmaya başlandı. Başta ilçe merkezi olmak üzere Subaşı, Özbek, Yeniköy, Pamukyazı, Yeniköy ve Ahmetli Köyü bölgelerinde domates üretimi için binlerce tarım işçisi iş başı yaptı. Her gün tonlarca ürünün hasat edildiği ilçede, 30 bin ton domates üretilirken yarısı kurumaya bırakıldı. Güneşte kızarmaya başlayan domateslerin tamamı “Made in Turkey” damgasıyla şimdiden satıldı, 105 milyon lira üreticinin cebine girdi. Ege Bölgesi’nde Manisa, İzmir’de ise Bergama ve Torbalı’ya “özel” olan kuru ve sıcak rüzgarlar eşliğinde güneşe serilen domatesler, ihracatta yüzleri güldürdü.
Torbalı Ticaret Odası Başkanı Abdulvahap Olgun, Avrupalıların sofralarında kurutulmuş domatese bolca yer verdiğini dile getirdi.
Türkler tercih etmiyor
Avrupa ve Amerika’da kurutulmuş domatesin yaygın olarak kullanıldığını sözlerine ekleyen Olgun, “Avrupalı, kuru domatesi genelde salata, meze ve pizzalarda kullanıyor. Çok da rağbet görüyor. Ancak Türkiye buna yabancı. Damak tadımızda pek kurutulmuş domates yok. Bunu Avrupalı keşfetmiş ancak orada da kurutulacak bir ortam yok. İklim uygun değil. Zamanla Türkiye’de de tanıtımla tüketimin artacağını düşünüyorum” diye konuştu. Olgun, “Kurtulmuş domates şu anda sadece bir ihraç ürünü. İhracatçı firmalar ile üreticiler arasında sözleşme yapılarak ekim gerçekleştiriliyor. Bu yüzden de pazar sorunu yaşanmıyor. Kurutma ve paketleme dahil tüm işlemler Torbalı’daki firmalar tarafından bir ayda yapılıyor. İhracat Avrupa, Kanada, İsviçre ve Amerika’ya yapılıyor. Avrupalı’nın sofrasına giden domates Torbalı’da kuruyor” dedi.
İç piyasada kurutulmuş domatesi talebi olmadığını söyleyen Olgun,
“Mutfak kültürümüzde malzeme olarak pek de kurutulmuş domates yok. Yaygınlaşması için bazı çalışmalar yapılabilir. İç piyasada Torbalı’nın domatesinin yerini almasını istiyoruz. Bunun için lezzet sunumları yapılmalı” diye konuştu.
Kilosu 6 TL’den satılıyor
Torbalı Belediye Başkanı Adnan Yaşar Görmez, domates kurutma alanlarından birini ziyaret etti. İlçe dışından da çok sayıda firma ve tüccarın Torbalılı çiftçilerden ürün aldığını bu nedenle yoğun iş gücüne ihtiyaç duyulduğunu belirten Görmez, Şanlıurfa, Diyarbakır, Gaziantep, Mardin, Muş, Van ve Suriyeli göçmenlerin bu işte çalışmak için yılın 3 ayı Torbalı’ya geldiğini söyledi. Mevsimlik işiçilerin, kırmızı mucizenin kahramanları olduğunu söyleyen Görmez, tuvalet, giyinme kabini ve kalacak yer gibi sorunların çözümü için çalışacaklarını söyledi. Görmez, “Üreticiden alınan domatesler kesilerek güneşe serilip tuz ekleniyor. 6-8 gün bekletiliyor. Su oranı yüzde 14’e düşürülüyor. Nemli bir bölge olsa Torbalı bu oranı yakalayamazsınız. Üretici kendi kuruttuğu domatesi ise fabrikalara kilosu 6 liraya satıyor. Fabrikalar, ürün içinde bozuk olanları eliyor, kalibre ediyor ve işleyip paketliyor. Paketleme 100 gramlık da 10 kilogramlık da yapılıyor. İhracatçıya kilosu 7 liraya satılıyor. İhracatçı da kilosunu 8 liraya yurtdışına satıyor” dedi.
HABER: DUYGU ERGÜDEN