Efes’te ki Faytoncuların Yer Sıkıntısı Büyüyor

Tarihi çok eskilere dayanan faytonculuk ve fayton yapımcılığı, kültürel miraslar arasında yer alıyor. Yüzyıllar boyunca günlük hayatın bir parçası olan faytonculuk, şimdilerde nostaljik olarak varlığını sürdürüyor. Türkiye’nin birçok sahil ilçesinde görülen faytoncular artık yok olma aşamasına geldi. Selçuk’ta faaliyet gösteren çok az sayıdaki faytoncuların umudu olan Efes Antik Kentinde ise işler bugünlerde biraz karışık.

Efes’te müşterilerinin talebi doğrultusunda nostaljik bir ortam yaşamak isteyenlerin faytonu tercih ettiğini söyleyen faytoncular antik kente ayrı bir güzellik katan faytonların bugünlerde yer sorunu yaşamasından dolayı dertliler. Konu ile ilgili görüşlerini aldığımız faytoncular şunları söyledi; ‘‘Bizlerin sorunları yıllardır devam ediyor. Her dönem değişik bir sorun ile karşı karşıya geliyoruz. Bugünlerde yer sorunu yaşıyoruz. Belediyeye aylık 200 tl yer ücreti ödememize rağmen otopark alanına ancak 4 fayton alınıyor. Geriye kalanlar ise Efes’in dışında güneşte sıcağın altında beklemek zorunda kalıyor. Ancak sıra gelince içeriye girebiliyoruz. Faytonlar Efes’in sembolü haline geldi. Bizlerde vatandaşlarımıza en iyi hizmeti vermek için mücadele ediyoruz. Yetkilerden bir tek ricamız var. Burada fayton durma yeri diye konulan kuralın tekrar gözden geçirilmesini istiyoruz. Bizler hepimiz yer paramızı veriyoruz, ona rağmen atlarımız güneşin altında beklemek zorunda kalıyor. Atlarımız neden dışarıda güneşte dursun ki, Belediye başkanımızdan bu konuya bir çözüm getirmesini istiyoruz’’ dediler.

HABERİ AŞAĞIDA Kİ VİDEODAN İZLEYEBİLİRSİNİZ…

FAYTONUN TARİHÇESİ

Tarihi kaynaklara göre faytonculuk, milattan önce 2800 yıllarında Mısır’da ortaya çıkmış. Milattan önce 1800 yıllarında Asurlular dört tekerlekli atlı araba yapmışlar. 9. yüzyılda da atların dizginle idare edilme sistemine geçilmiş. Fayton ilk defa İstanbul’a, Sultan Abtülmecid döneminde saray ve konak arabası olarak getirilmiş. Sultan Abdulaziz döneminde de faytonlar kiralanmaya başlanmış. Bu dönemlerde İstanbul’da tek ulaşım aracı atlı binek hayvanlarıydı. Üstü açık olan faytona lando, üstü kapalı olana ise kupa denirdi. Zaman geçtikçe yörelere göre tekerlekli arabaların tipi-şekli değişmeye, gelişmeye başladı. Fayton kelime olarak Fransızcadır. Körüklü, açık binek arabası anlamını taşır. Fayton dört tekerlekli; ön tekerlekleri küçük, arka tekerlekleri büyük, tek oklu ve çift at koşulu bir araçtır. Öndeki arabacı yarı yüksekte oturur. Körük çekildiği zaman arabacı körük dışında kalır. Arabaya ön ve arka tekerleklerin çamurlukları arasına yerleştirilmiş basamakla binilir. Fayton 4 kişilik arabadır. 2 kişinin yüzleri gidiş istikametinde arkaya sabit yere, 2 kişi de onların karşısına bakan bir yere oturur.