Selçuk Efes Kent Belleği Projesi Restorasyon Fuarı’nda

Türkiye’nin ilk ve tek Restorasyon Fuarı; bu alanda örnek ve başarılı çalışmalar yapan belediyeleri ağırlamaya hazırlanıyor.

TARİHİ KORUYAN KENTLER-1

31 Ekim-3 Kasım 2013 tarihlerinde Antalya Expo Center’da Akdeniz Tanıtım AŞ tarafından gerçekleştirilecek Yapex Yapı ile eşzamanlı düzenlenen ” Restorasyon Renovasyon Kültür Mirasını Koruma Fuarı’na katılacak olan 21 belediye yoğun bir tempo ile fuar hazırlıklarını tamamlıyorlar…

HANGİ BELEDİYELER KATILIYOR?
Antakya, Antalya, Alanya, Afyonkarahisar, Birecik, Bursa, Çanakkale, Gaziantep, Gazipaşa, Kadıköy, Kütahya, Muğla, Ödemiş, Samsun, Selçuk, Şahinbey, Tarsus, Yumurtalık Belediyeleri fuara projeleri ile katılıyor. ÇEKÜL işbirliği ve Tarihi Kentler Birliği desteği ile düzenlenen fuarın 2013 teması ise “Kültür Mirasında Müzecilik ve KENT MÜZELERİ ”

Geçen sene röportajlar, paneller, etkinlikler içeren geniş kapsamlı haber dosyası ile gündeme taşıdığımız ” Restorasyon, Renovasyon ve Kültür Mirasını Koruma Fuarı’na bu yıl da ikinci kez basın sponsoru olduk.. Turizmhaberleri.com ekibi fuar süresince aynı çalışmaları sergileyerek özel bir dosya hazırlayacak.

Fuar öncesi görüştüğümüz belediyelere hazırlıkları ve restorasyon projelerini sorduk. İlk konuğumuz Selçuk Efes Kent Belleği Merkezi projesi ile katılan SELÇUK BELEDİYESİ… Selçuk Efes Kent Belleği Merkezi’nde görevli Tarihçi Pınar Sözen Tonga; hem fuar çalışmalarını hem de yürütülen restorasyon projeleri hakkında önemli bilgiler aktardı..

ÖRNEK PROJE: SELÇUK EFES KENT BELLEĞİ MERKEZİ

Selçuk Belediyesi’ne bağlı bir araştırma merkezi olarak 4.9.2012 tarihinde açılan Selçuk Efes Kent Belleği’ni Restorasyon Renovasyon Kültür Mirasını Koruma Fuarı’nda tanıtmayı hedeflediklerini belirten Pınar Sözen Tonga şu açıklamalarda bulundu:

” Bellek binası olarak kullanılan Reji Dönemi tütün deposunun restorasyon süreci, bellek projesinin ortaya çıkması ve gelişim süreci, Selçuk’un göç aldığı illerde, mübadele süreci ile gelişmiş olanların Yunanistan’dan geldikleri şehirlerde yapılan saha araştırmaları, Selçuk’ta yapılan göç araştırmaları ve anketler, gönüllü faaliyetleri, etkinlikler, atölyeler tanıtılacak Geçmiş ve güncel sergilerden örneklere yer vereceğiz. Broşür, pano ve Selçuk Belediyesi, Selçuk Efes Kent Belleği tarafından çıkarılmış 5 adet yayının tanıtımının yanısıra, yapılan çalışmalarla iligili hazırlanan belgesellerin standda yer alan ekranlarda gösterimini yapacağız. ” dedi.

TARİHİ TÜTÜN DEPOSUNDAN KENT BELLEĞİ MERKEZİNE
Bu projede öncelikle atıl durumda olan 19. yüzyıldan kalma eski Tütün Deposu restore edilerek, Selçuk Belediyesi’ne bağlı bir eğitim, iletişim, araştırma ve kültür merkezi haline getirilmiş. Sonrasında İzmir Kalkınma Ajansı’nın da desteği ile bina “Kent Belleği ” olarak faaliyetlerine başlamış. Merkezin amacı, Selçuk kentinin doğal ve kültürel değerlerini kentlilere, yerli ve yabancı gezginlere tanıtmak ve kentlilik bilinci oluşturarak Selçuk’ta yaşayan değişik etnik, dinsel, kültürel gruplar arasında karşılıklı anlayış, karşılıklı saygı ve ortak yaşam kültürünü güçlendirmek….

Selçuk Efes Kent Belleği, Selçuk’un doğal ve kültürel mirasının öncelikli unsurlarının saptanması, toplanması, kataloglanması, uygun koşullarda korunması, paylaşılması, sergilenmesi, bunlarla ilgili yayın ve belgesellerin yapılması, kurslar, yarışmalar, toplantılar, konserler, kültür gezileri ve şenlikler düzenlenmesi alanlarında faaliyet gösteriyor.4 Eylül 2012 tarihinde açılışı yapılan Kent Belleği bu güne kadar, 4000’e yakın ziyaretçi tarafından gezilmiş. Gönüllü çalışmaları, arşiv araştırmaları, gençlere ve çocuklara yönelik projelerle kentin belleğini tutmaya devam ediyor.

Tarihi eserlerin korunması ve gelecek nesillere aktarılmasında yerel yönetimlere büyük sorumluluk ve roller düşüyor. Selçuk Belediyesi’ne bu alanda yürütülen projeleri sorduğumuzda bu sorumlulukları geleceğe taşımak üzere büyük bir ciddiyetle sürdürdüğünü görüyoruz. Pınar Sözen Tonga projelerle ilgili tüm detayları şöyle açıklıyor:

Ayasuluk Kalesi Rölöve, Restitüsyon, Restorasyon, Çevre Düzenleme, Elektrik Aydınlatma Projeleri

Efes Antik Kenti, Meryemana Evi, Artemis Tapınağı, St. Jean Bazilikası ve İsa Bey Camii gibi farklı uygarlık ve dinlere ait arkeolojik ve anıtsal nitelikli yapıların bulunduğu önemli bir coğrafyada bulunan Ayasuluk Kalesi’nin, bölgenin kültürel potansiyelini, kendi konumunun potansiyelini, kültür varlığı potansiyelini açığa çıkarmayı, ilçe merkezi ile görsel ve fiziksel iletişimi son derece zayıf olan alanın kent yaşamına katılmasını ve kent yaşantısının bir parçası haline getirmeyi, Ayasuluk Kalesi ve çevresini ilçedeki mevcut turizm potansiyeliyle bütünleştirerek aynı zamanda bir çekim merkezi haline getirmeyi hedeflemektedir.

Bu proje kapsamında, Ayasuluk Kalesi ve Çevresini tarihi bir değer olarak korunup, bütüncül koruma anlayışına uygun olarak kent kimliğinin bir parçası haline getirmek amacıyla sunulan öneriler; ilçe merkezi ile St. Jean bazilikası ve Ayasuluk Kalesi’nin organik bağını mevcut durumu iyileştirerek yeniden kurmayı amaçlayan gezi güzergahları belirlenmesi, tarihi yapıların algılanmasını engelleyen bitki ve uygulamaların kaldırılarak; yapı ve yapı kalıntılarının algılanmasını güçlendirecek bitkisel ve yapısal peyzaj uygulanmasıdır.

Ayrıca yapı kalıntıları ile surların tanımladığı açık alana yönelik müdahale önerilerini içeren çevre düzenleme projeleri, ulaşım ve bağlantı yollarını düzenlemeyi, kullanıma yönelik yapısal ve bitkisel önerileri, düzenlenen tüm alanın aydınlatması ile birlikte anıtsal aydınlatma ve tüm öneriler için gerekli detayları içermektedir.

Selçuk Bizans Su Kemerleri Rölöve, Restitüsyon, Restorasyon Projeleri

Selçuk kentini doğu-batı yönünde geçen Bizans Dönemi’ne tarihlenen su kemerlerinin korunarak kent kimliğinin bir parçası haline getirmek, kültürel mirasın koruma, aydınlatma ve çevre düzenlemeleri aracılığıyla çağdaş kent yaşamı içinde algılanabilir olmasını sağlamak amacıyla yürütülmektedir.

TCDD Lojman Binası Yapısının Rölöve Restorasyon ve Peyzaj Projesi (Kafe Carpouza)

Bir dönem TCDD lojman binası olarak kullanılan, Selçuk’un en eski otel binası olarak kullanılmış olan görkemli taş bina; Selçuk Belediyesi tarafından kiralanmış, Rölöve-Restorasyon projeleri çizilmiş, uygulamaları yapılmış, çağdaş kent yaşamına katılması ve kent kimliğinin güçlendirilmesi sağlanmıştır. Günümüzde peyzajı ve nitelikli yapısıyla kentte yaşayanlar ve ziyaretçiler için tercih edilen Carpouza Kafe adıyla kullanılmaktadır.

Kent Belleği- Su Kemerleri- Kafe Carpouza ile tanımlanmış Meydan düzenlemesi

Carpouza Kafe, Kent Belleği ve Su Kemerleri ile tariflenmiş meydan, 1862’de tren istasyonunun açılması ile birlikte bir kamusal alan niteliği kazanmış, şehre gelen seyyahların gördüğü ilk alan olmuş, ilk otel burada yapılmış ve belki de Efes kazılarında çalışacak işçiler burada biriken insanlar arasından seçilmiştir. Meydanın tekrar tasarlanması ile, kent merkezi ve tarihi doku canlandırılacak ve kentin tarihi alanlarının algılanır hale gelmesi sağlanmış olacaktır. Kentin tarihine dair ögelerin kamusal alan içerisinde tariflenmesi ise Kent kimliğinin güçlenmesine katkıda bulunacaktır.

Tren garı ve orta vadede gerçekleştirilecek olan banliyö hattının Cumaovası’ndan Selçuk’a uzatılması ile hem Selçuklular hem de ziyaretçiler için bu meydan yeni bir karşılama-hoş geldin mekanı olacak, kentli burada kenti meydana getiren insanlarla olduğu kadar ziyaretçileri ile de karşılaşma, kaynaşma ve paylaşma fırsatı bulacaktır. Böylece bu meydan, ekonomik anlamda kentliye yeni bir açılım getirecek; aynı zamanda kentle ilgili ilk ve hatta kenti gezmeden ayrılacaklar için de tek imgeyi biçimlendirecektir. Kentin yeni giriş kapısı olacak ve sonrasında deneyimlenecek mekanlarla ilgili algıyı doğrudan şekillendirebilme fırsatı yaratacaktır. Meydanın tasarlanmasında, bireylerin ortak meseleleri tartışmak için biraraya geldikleri klasik Yunan şehir devletlerindeki toplantılar model alınacak ve Kent Belleği ile kurulacak ilişkisi sayesinde sergileme, izleme ve birlikte deneyimleme alanı olarak tariflenecektir.
Dolayısıyla burada gerçekleştirilmesi planlanan bu bütüncül koruma ve tarihi dokuyu koruyarak çağdaş kent yaşamına katma çalışması, kent kimliğini kent yaşamıyla bütünleştirmekte önemli rol oynayacaktır.

Efes Antik Liman Canlandırma Projesi

İzmir Kalkınma Ajansı’nın desteğiyle proje kapsamında Efes’in deniz ticaretini ve askeri deniz gücünü simgeleyen iki adet gemi inşa edilmiştir. Bir liman kenti olan Efes’in bugün kıyıdan uzak olan limanının benzerini açık hava müzesi şeklinde oluşturarak, bir zamanlar antik çağın en önemli liman kentlerinden ve ticari merkezlerden biri olduğunu ziyaretçilere unutamayacakları bir görsellikle anlatılması amaçlanmıştır. Proje sonunda benzer proje deneyimlerinin paylaşılması, yeni işbirliği olanaklarının yaratılması için ” Kültürel Mirasın Korunmasında ve Kültür Turizminde Arkeoparkların Yeri ve Önemi ” başlıklı bir sempozyum düzenlenmiştir. Antik kaynaklardan ve bilimsel araştırmalardan elde edilen veriler ışığında tipleri belirlenmiş olan Roma Dönemi savaş ve ticaret gemileri, antik Efes Limanının denize bağlandığı noktada sergilenmektedir.
Ancak, 1. Derece Doğal SİT olarak tescilli olması sebebiyle proje için gerekli fiziksel düzenlemeler yapılamamıştır. Doğal SİT alanlarının bu özelliklerini hala koruyup korumadıkları ile ilgili son durumları hakkında ilgili kurumlarda güncellenmiş bilgi bulunmaması koruma mevzuatına dayalı bir zorluk olarak ortaya çıkmaktadır. ”

Kaynak: turizmhaberleri.com-NİLGÜN ATAR