Sandıkların Tamamı Açıldı, Sandıktan Koalisyon Çıktı

2015 genel seçimlerinde 13 yıllık gelenek yıkıldı ve AK Parti kurulduğundan bu yana ilk kez tek başına iktidar olacak oy oranına ulaşamadı. Sandığa barajı aşarak tüm dengeleri alt üst eden HDP damga vururken, başkanlık sistemi tartışmaları son buldu.

Türkiye tarihi bir seçimi geride bıraktı.

46 milyon 716 bin 723 vatandaş 25.dönem milletvekilleri seçmek için sandığa giderken geçerli 45 milyon 353 bin 707 oy 13 yıllık bir geleneği yıktı. AK Parti kurulduğundan bu yana ilk kez tek başına iktidar olamadı, sandığa barajı yüzde 13’lük oranla geçen HDP damga vurdu. Seçimin bir diğer kazananı ise oyunu artıran MHP oldu.

Sonuçlar AK Parti’nin oy kaybettiğini, CHP’nin yerinde saydığını ortaya koydu, partilerin vaatleri göz önüne alındığında başkanlık sistemi tartışmaları da oluşan sandalye sayısıyla kapanmış oldu.

BAŞKANLIĞA HAYIR!
Seçim kampanyasında Başkanlık sistemini savunan sadece AK Parti olmuştu. Diğer üç parti, bu sisteme kesinlikle karşı olduklarını ifade etmişlerdi. Başkanlık sistemine geçilmesi için Anayasa değişikliği yapılması gerekiyor.

Anayasaya göre, anayasa değişikliklerinin referanduma sunulabilmesi için en az 330 ile 367 arası bir oyla TBMM’de kabul edilmesi gerekiyor. Bu oy aralığında kabul edilen düzenlemeleri, Cumhurbaşkanı ya referanduma sunuyor ya da Meclis’e iade ediyor. Meclis’in yeniden aynı aralıkta bir oyla anayasa değişikliğini kabul etmesi halinde ise düzenleme zorunlu olarak Cumhurbaşkanı tarafından referanduma götürülüyor. Anayasa değişikliklerinin referanduma götürülmeden yürürlüğe girebilmesi için, 367 milletvekilinin oyu gerekiyor. Bu durumda, Cumhurbaşkanı, düzenlemeyi referanduma götürebiliyor ya da onaylayarak yürürlüğe girmesine karar verebiliyor. Açılan sandıkların ortaya koyduğu mevcut tabloda, Başkanlık sistemi için anayasa değişikliği mümkün görünmüyor.

SEÇİM SİSTEMİ BU KEZ HDP’YE YARADI
2011 seçimlerinde AKP, seçim sistemi dolayısıyla en yüksek oyu alan parti olarak, sistemden en çok yararlanan parti olmuştu. 2015 seçimlerinde ise, sistem yüzde 10 barajını geçen HDP’ye yarayacak. Mevcut sonuçlara göre, HDP’nin yüzde 12’den biraz fazla oy alması bekleniyor. Yüzde 10 barajını aşarak, parlamentoya girmeye hak kazanması beklenen dört parti arasında, seçim sisteminden en çok HDP yararlanacak; aldığı oy oranına göre en fazla milletvekilini HDP çıkaracak. Yaklaşık yüzde 12’den fazla oy alması beklenen HDP’nin 70’in üzerinde 80’e yakın vekil çıkarması bekleniyor. Oysa yüzde 16’dan fazla oy alması beklenen MHP’nin vekil sayısı ya 80 olacak ya da 80’in biraz üzerinde. Yani aralarında yüzde 4’e yakın oy farkı olan iki partinin TBMM’ye taşıyacağı vekil sayısı hemen hemen eşit olacak. HDP’nin aldığı yüzdenin iki katından fazla oy alan, yüzde 25’ler civarında oy alan CHP ise, oy oranı HDP’nin iki katı olmasına rağmen, vekil sayısı HDP’nin iki katını bulmuyor. CHP’nin 130 ila 135 arasında vekil çıkarması bekleniyor.

AKP KAYBETTİ, CHP AYNI, MHP VE HDP KAZANDI
Seçim sonuçları, kazanan iki partinin MHP ve HDP olduğunu gösteriyor. CHP’nin oy oranı bir önceki 2011 seçimlerine göre aynı kalırken, AKP çok büyük oranda oy kaybetti. Seçim sonuçlarına göre; AKP, 2011 seçimlerinde oyların yüzde 49.95’ini almıştı. Oysa 2015 7 Haziran seçimlerinde, sandıkların yaklaşık yüzde 80’i açıldığında AKP’nin oyu yüzde 41’in altında, yüzde 40 civarında görünüyor.

CHP YERİNDE SAYDI
CHP, bir önceki seçimlerle kıyaslandığında, çok farklı bir sonuç almadı. 2011’de CHP’nin oy oranı 25.94 olmuştu. Bu seçimlerde de, CHP’nin oy oranının yine yüzde 25’lerde olacağını gösteriyor.

MHP OY ARTTIRDI

MHP, bir önceki seçimlere oylarını yüzde 5’e yakın arttırdı. MHP, 2011’de oyların yüzde 12.98’ini almıştı. Bu seçimde ise, MHP oylarını yüzde 16’nın üzerine çıkardı

HDP BARAJI GEÇTİ
2015 genel seçimlerinin en büyük galibi ise HDP oldu. HDP parti olarak girdiği ilk seçimde barajı aştı, yüzde 12’den fazla oy aldı. 2011 seçimlerinde BDP geleneğinden gelen siyasetçiler, bağımsız aday olarak seçim yarışına girmişlerdi.